Cmentarz parafii pw. MB Nieustającej Pomocy ul. Kossaka
Cmentarz parafii rzymsko-katolickiej pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy - przy ul. J. Kossaka 78 – pierwotnie były to dwa małe cmentarze: ewangelicki, założony 2. IX 1873 r., i miejski - założony rok później (1874 r.). Oba cmentarze, o powierzchni sześciu mórg (3,40 ha), oficjalnie zamknięto dla pochówków w 1920 r. Powodem zamknięcia obu cmentarzy był fakt, iż od 1900 r. nie chowano na nich zmarłych.
Istniejący od kwietnia 1920 r. Samodzielny Okręg Duszpasterski - Szwederowo - w maju 1924 r. przekształcony w parafię pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy - nie posiadał własnego cmentarza. Zmarłych parafian chowano na cmentarzu Nowofarnym przy ul. Artyleryjskiej 10.
Pierwszy proboszcz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, ks. Jan Konopczyński, w 1923 r. zwrócił się do Zarządu Miasta o przekazanie wspomnianych małych cmentarzy – przy obecnej ul. Kossaka - na własność szwederowskiej parafii. W dniu 20 III 1924 r. władze miejskie przychyliły się do prośby i przekazały nieodpłatnie oba cmentarze w zarząd parafii. W tym samym roku ogrodnik Stanisław Bergandy przeprowadził renowację cmentarzy. Wkrótce okazało się, że cmentarz jest za mały. W styczniu 1928 r. zakupiono należący do Eleonory Dąbrowskiej przyległy do cmentarza grunt. Od 1 października 1928 r., powiększony i urządzony cmentarz, służy katolickiej parafii do chwili obecnej.
Cmentarz zajmuje powierzchnię 3,5 ha, pochowanych jest na nim ok. 6 tys. osób. Nekropolia jest zamknięta dla nowych pochówków. Na tym cmentarzu spoczywa wielu zasłużonych bydgoszczan. W grobowcu rodzinnym pochowani zostali znani bydgoscy artyści: - rzeźbiarz Teodor Gajewski i jego starszy brat, malarz Franciszek. Ponadto znajdują się groby: - drugiego proboszcza szwederowskiej parafii ks. Czesława Rólskiego, zasłużonych działaczy bydgoskiego podziemia w latach 1939-1945: Leona Stobrawy i Józefa Wroneckiego. Spoczywają też na tym cmentarzu: przemysłowiec - Józef Dziatkiewicz, dyrektor Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy - Czesław Potemski, kierownik szkoły na Szwederowie - Władysław Wnuk, dyrektor Okręgowego Przedsiębiorstwa Rozpowszechniania Filmów, działacz społeczno-kulturalny, znawca dziejów Szwederowa, Honorowy Członek TMMB Alojzy Bukolt.
