Triebler Piotr (1898 – 1952)
artysta rzeźbiarz, medalier, mistrz kamieniarski
Urodził się 22 listopada 1898 r. w Ligocie pow. Prudnik, na Śląsku Opolskim, syn Edwarda – rolnika, działacza plebiscytowego i Związku Polaków w Niemczech. Matka Wiktoria z Kopeckich, pochodziła z polskiej rodziny chłopskiej. Szkołę ludową ukończył w Ligocie, brał udział w pierwszym Powstaniu Śląskim. W latach 1914 – 1917 uczył się rzemiosła w warsztacie Wiktora Joachimskiego w Zabrzu. W maju 1917 r. został czeladnikiem ślusarskim. 20 VI 1917 r. został powołany do wojska niemieckiego i do listopada 1918 r., jako saper walczył na froncie zachodnim. W 1920 r. z Ligoty wyjechał do Poznania, a następnie do Bydgoszczy.
W latach 1920 – 1923 uczył się w Państwowej Szkole Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy, studiował rzeźbę u J. Wysockiego i F. Giecewicza, a malarstwo u K. Mądrala. Szkołę ukończył 27 VI 1923 r, od 1 X 1923 r. do 1 VII 1925 r. uczęszczał do Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej w Poznaniu, gdzie uczył się rzeźby i brązownictwa. 3 IX 1925 r. uzyskał w tej szkole, absolutorium z działu rzeźby i brązownictwa. Od 1925 r. zamieszkał na stałe w Bydgoszczy. P. Triebler wielokrotnie wyjeżdżał w celu artystycznym do Monachium i Drezna. Z wpływów, które wycisnęły piętno na wcześniejszych pracach artysty, to głównie oddziaływanie sztuki Rodina i przede wszystkim – Ivana Mestrowicza. W 18 VII 1936 r. zdał egzamin mistrzowski dla zawodu rzeźbiarskiego przy Izbie Rzemieślniczej w Poznaniu.
P. Triebler wcześnie wykazał talent artystyczny, o dużym temperamencie i możliwościami twórczymi. Spod jego dłuta wyszły między innymi dzieła: Kazimierz, Kowal, Portret malarza, Głowa rzeźbiona. Za projekt konkursowy na pomnik dla poległych żołnierzy polskich w St. Hilaire Le Grand we Francji otrzymał drugą nagrodę. Projektował pomnik Najświętszego Serca Jezusowego w Bydgoszczy, który wykonał wspólnie z Teodorem Gajewskim. Ten monumentalny posąg odsłonięto 2 X 1932 r., na pl. Poznańskim. Pomnik został zniszczony przez Niemców w 1939 r. Z inicjatywy TMMB pomnik zrekonstruowano, a 24 VI 2010 r. odbyła się uroczystości odsłonięcia i poświęcenia repliki pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa wykonanego przez bydgoskiego artystę plastyka Marka Ronę. Specjalną formę i odlew z kamienia rzeźby wykonała bydgoska firma KONTBUD Sp. z o.o.
Artysta wykonał wiele rzeźb kameralnych, między innymi popiersia: Tadeusza Kościuszki, które umieszczono w budynku mieszkalnym przy ulicy Królowej Jadwigi 2, marszałka Józefa Piłsudskiego (1936 r.) i Edwarda Śmigłego-Rydza (1938 r.). Triebler był autorem projektów tablic pamiątkowych, między innymi tablicy oswobodzenia miasta Bydgoszczy 1920 r. (1930 r.) i tablicy ku czci królów: Stefana Batorego i Jana III Sobieskiego (1933 r. – wspólnie z T. Gajewskim). Na zlecenie Rady Artystyczno-Kulturalnej w Bydgoszczy wykonał pomnik – nagrobek Leona Wyczółkowskiego według projektu inż. Tychy’ego na cmentarzu we Wtelnie. Spośród innych prac Trieblera na uwagę zasługują pomniki: poległych powstańców wielkopolskich w Gnieźnie, Chrystusa Króla w Lubszy (Górny Śląsk), Św. Barbary w klasztorze oo. Oblatów w Kodniu nad Bugiem i pomnik Matki Boskiej w Inowrocławiu oraz tablice pamiątkowe w kilku miastach wielkopolskich i pomorskich. Większość prac powstała w zakładzie artystyczno-rzeźbiarskim P. Trieblera przy ul. Królowej Jadwigi, a następnie przy ul. Dworcowej 94. Był to jedyny tego rodzaju zakład w Poznańskiem i na Pomorzu. Powstawały w nim również rzeźby ogrodowe, nagrobki w brązie, marmurze i kamieniu.
Okres okupacji niemieckiej P. Triebler przeżył w Bydgoszczy. Nie przystąpił do Niemieckiego Związku Plastyków, mimo kilkakrotnych wezwań niemieckiego dyrektora bydgoskiego muzeum. W latach 1939-1945 Niemcy zniszczyli większość jego pomników oraz prac pomniejszych. Uratowały się takie dzieła, jak Kowal, Kamieniarz, Portret malarza czy Głowa rzeźbiarza.
Po wyzwoleniu Triebler natychmiast włączył się do prac plastyków dźwigających z ruin życie artystyczne regionu bydgoskiego. Podobnie jak w latach międzywojennych tworzył dzieła monumentalne i prace natury kameralnej: portrety, płaskorzeźby, medaliony. Zajmował się również rysunkiem i malarstwem. Wykonał pomnik Wolności w Świeciu n. Wisłą i pomnik poświęcony poecie Klemensowi Janickiemu (1952 r.), który odsłonięto w Januszkowie k. Żnina, już po śmierci artysty. Na uwagę zasługują następujące prace Trieblera: rzeźba kameralna w gipsie Wilk Morski, która na wystawie z okazji 600-lecia Bydgoszczy uzyskała pierwszą nagrodą, statua św. Ludwiki de Marillac w bazylice mniejszej św. Wincentego a’ Paulo w Bydgoszczy, statuy Madonny w Pakości, Jaksicach k. Inowrocławia, Cekcynie k. Tucholi i statua Chrystusa w Rynarzewie pod Bydgoszczą. Również po wojnie Triebler projektował szereg tablic pamiątkowych, między innymi tablicę na 600-lecie Bydgoszczy, którą umieszczono na zewnętrznej ścianie ratusza w 1946 r. (usunięta została w 1996 r.), tablicy ku czci pomordowanych bydgoszczan (przed gmachem ratusza na niskim cokole – 1946 r.), tablicy pamiątkowej pomordowanych Żydów (na bydgoskim Cmentarzu Bohaterów – 1946 r.). Artysta podjął się również trudnej pracy odrestaurowania bydgoskiego pomnika Łuczniczki (1948 r.), poważnie okaleczonego w czasie wojny oraz odbudowania zburzonej przez Niemców w XI 1939 r. statuy Matki Boskiej przy kościele Świętej Trójcy. Pozostawił cykl rysunków i szkiców oraz prace malarskie.
Prace Piotra Trieblera były wielokrotnie eksponowane na wystawach w Bydgoszczy (Muzeum Miejskie), Toruniu, Poznaniu, Olsztynie i innych miastach Polski. Duże zbiory prac Piotra Trieblera, rzeźbiarskie, medalierskie i malarskie znajdują się w Muzeum Okręgowym im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W czerwcu 1953 r. w Muzeum im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy otwarto pośmiertna wystawę prac P. Trieblera. Eksponowano na niej 90 prac artysty. Obok prac rzeźbiarskich na wystawie prezentowano rysunki i prace malarskie.
P. Triebler działał w Związku Plastyków Pomorskich (od 1929 r.), a po rozłamie w tym Związku związany był z „Grupą Plastyków Pomorskich” (od 1932 r.). Po połączeniu się tych organizacji i utworzeniu Związku Zawodowego Plastyków Wielkopolsko-Pomorskich Bydgoszcz-Toruń w 1935 r. został jego członkiem. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Bydgoszczy. Od 1934 r. udzielał się w Radzie Artystyczno-Kulturalnej w Bydgoszczy. Od 1945 r. czynny był w Oddziale, potem Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków w Bydgoszczy. Zmarł w Bydgoszczy 31 marca 1952 r.