Rybka Antoni (1918 – 1999)
chórmistrz, dyrygent
Urodził się 18 maja 1918 r. w Hamborn-Duisburg (Niemcy), ojciec Antoni Rybka z zawodu stolarz fabryczny, matka Zofia z domu Porożyńska. Rodzice A. Rybki poznali się w Niemczech na początku XX w., dokąd wyemigrowali z Polski w poszukiwaniu pracy. Ojciec A. Rybki bardzo lubił muzykę, do tradycji rodziny należał zwyczaj wspólnego wykonywania pieśni przy akompaniamencie akordeonu na którym grał ojciec. Po powrocie z Niemiec w 1920 r., rodzina Rybków osiadła w Bydgoszczy.
W Bydgoszczy A. Rybka rozpoczął naukę w Miejskim Konserwatorium Muzycznym na Wydziale Muzyki Kościelnej. Uczył się gry na organach i skrzypcach oraz śpiewał w chórze prowadzonym przez Alfonsa Rőslera, ucznia sławnego dyrygenta Hermanna Abendrotha. Świadectwo ukończenia Konserwatorium otrzymał 21 czerwca 1939 r. Już podczas nauki w Konserwatorium, za namową swego nauczyciela A. Rőslera, rozpoczął pracę z chórem wojskowym. Pierwszą pracę Antoni Rybka podjął w wieku 21 lat, gdy 24 lutego 1939 r. W tym samym czasie A. Rybka prowadził chór „św. Cecylia” w parafii pw. św. Antoniego z Padwy na bydgoskim Czyżkówku.
Podczas okupacji Antoni Rybka został osadzony w obozie pracy przymusowej w Pile. Pracował w tartaku (przy obróbce drewna). Po zakończeniu II wojny światowej A. Rybka powrócił do Bydgoszczy, gdzie poszukiwał zatrudnienia, w tym samym czasie wstąpił do chóru Związku Zawodowego Kolejarzy „Hasło” (założony 2 X 1920 r.). W okresie od 1 IX 1950 r. do 1 maja 1954 r. A. Rybka był dyrygentem tego chóru, a współpracował do 1980 r. A. Rybka w latach czterdziestych i początku pięćdziesiątych pracował również jako organista w kościele w podbydgoskiej Brzozie.
W 1951 r. A. Rybka rozpoczął naukę w Średniej Szkole Muzycznej w Bydgoszczy, w klasie altówki u prof. Ksawerego Stanieckiego. Cztery lata później, w 1955 r., otrzymał dyplom tej szkoły, ukończonej z wynikiem dobrym. W 1947 r. A. Rybka objął po Florianie Dąbrowskim, funkcje dyrygenta chóru „Arion”, A. Rybka członkiem chóru był od 1937 r. Chór ten był przeszło 100-osobowym chórem mieszany, z którym A. Rybka był związany jako chórmistrz do 1976 r. Ten amatorski zespół, kontynuujący tradycje śpiewactwa na ziemiach Pomorza i Kujaw, był przez wiele lat reprezentacyjnym chórem Pomorza.
W 1952 r. „Arion” nawiązał współpracę z Pomorską Orkiestrą Symfoniczną, patronat nad zespołem objęło Towarzystwo Muzyczne w Bydgoszczy. W roku następnym. rozpoczęła się regularna współpraca z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Pomorskiej. Chór od tego momentu przyjął nazwę „Chór Arion przy Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy”. A. Rybka prowadził chór „Arion” do 1976 r., którego w tym czasie wspierał jako akompaniator Józef Szmańda. A. Rybka prowadził chór najdłużej, ze wszystkich dyrygentów jacy pracowali z chórem, jego zasługą były największe sukcesy zespołu. W 1976 r. A. Rybka zrezygnował z funkcji pierwszego dyrygenta chóru, aczkolwiek na prośbę jego Zarządu wrócił w 1984 r. i pracował jeszcze do czerwca 1986 r.
W 1956 r. mecenas Jan Prekier z Towarzystwa Muzycznego w Bydgoszczy zaproponował A. Rybce zorganizowanie chóru dla potrzeb nowo powstającego Studia Operowego. W połowie lutego 1956 r. w pomieszczeniach Społecznego Ogniska Artystycznego przy Al. 1 Maja (obecnie ul. Gdańska) przeprowadzono przesłuchania i rejestrację kandydatów; wybrano 60 chórzystów. Debiut sceniczny chóru w dniu 27 IX 1956 r., to uczestnictwo w pierwszych premierach: operach S. Moniuszki „Flis” i „Verbum nobile”. Z bydgoskim chórem operowym A. Rybka przygotował ok. 70 pozycji oper, operetek, koncertów i fragmentów chóralnych w baletach. W 1983 r., po 27 latach pracy z chórem operowym Antoni Rybka odszedł na emeryturę.
Za swoją pracę A. Rybka otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień: Złoty Krzyż Zasługi (1953 r.), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974 r.), odznaka honorowa I stopnia „Za długoletnią działalność społeczna i artystyczną w amatorskim ruchu śpiewaczym” (1960 r.) i odznaki „Zasłużony Działacz Kultury (1979 r.), „Za zasługi dla miasta Bydgoszczy” (1981 r.). A. Rybka szczególnie cenił otrzymane w 1982 r. wyróżnienie – „Złotą Maskę” w plebiscycie publiczności, organizowanym przez redakcję „Dziennika Wieczornego” przyznane mu za wysoki poziom artystyczny chóru bydgoskiej opery. A. Rybka był członkiem zwyczajnym Związku zawodowego Muzyków Rzeczypospolitej Polskiej – sekcja: muz. kościelna, od 11 lutego 1947 r. Zmarł 16 III 1999 r.