Malinowski Leszek Jan (1925 – 2010)
dr nauk humanistycznych, historyk sztuki, polonista, nauczyciel akademicki, działacz społeczny
Urodził się 9 kwietnia 1925 r. w Wilnie, syn Stanisława i Janiny z Bronowskich. Pochodził z rodziny ziemiańskiej o wielkich tradycjach niepodległościowych. Ojciec był właścicielem majątku Słobótka w gminie Szumsk, matka majątku Hołoblewszczyzna, gmina Holszany. W Polsce przedwojennej jego dziad Bolesław Malinowski, był specjalistą od budowy mostów, m.in. most Zwierzyniecki jest jego autorstwa. Współpracował przy wznoszeniu wielu gmachów w Wilnie, m.in. Domu Towarowego Jabłkowskich.
Leszek J. Malinowski początkowo uczęszczał do szkoły powszechnej: szkoła „Dziecko Polskie, uczył się m. in. w gimnazjum oo. Jezuitów, następnie w gimnazjum i liceum im. Zygmunta Augusta. Maturę zdał w kompletach tajnego nauczania. W 1942 r. rozpoczął studia konspiracyjne na Uniwersytecie Stefana Batorego pod kierunkiem profesorów: Tadeusza Czyżowskiego, Konrada Górskiego, Henryka Łowmiańskiego i Mariana Morelowskiego. Od tego też czasu datuje się jego działalność konspiracyjna. Równolegle zaangażowany był w działalności konspiracyjnej w ZWZ AK, której uwieńczeniem stała się, z początku 1944 r., służba w III Brygadzie AK Okręgu Wileńskiego „Szczerbca” – 2. komp. 3. plut. – d-ca sekcji rkm., ps. „Orland”. W lipcu 1944 r. brał udział w operacji „Ostra Brama” (walki o Wilno). Następnie został internowany w Miednikach, uciekł stamtąd i ukrywał się jesienią i zimą 1944/45 w Seminarium Duchownym w Wilnie. W lutym 1945 r. wyjechał transportem ekspatriacyjnym do Lublina, gdzie kontynuował studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, na uniwersytecie był zatrudniony, jako asystent, w Katedrze Historii Sztuki oraz uczył w Szkole Budowlanej. W 1950 r. uzyskał dyplom magistra historii sztuki w Lublinie, a później mgra filologii polskiej w Toruniu.
W 1945 r. z polecenia Komendy Okręgu Wileńskiego AK (po jej przeniesieniu się z Wilna do Polski) został organizatorem i szefem komórki przerzutu z Polski na Zachód ludzi zagrożonych przez NKWD i UB, m. in. organizował przerzut Sergiusza Piaseckiego. Po zakończeniu działań konspiracyjnych zamieszkał w Bydgoszczy.
W latach: 1947-77 pracował w szkolnictwie średnim w Bydgoszczy, gdzie uczył j. polskiego. Był znakomitym polonistą, przez kilka powojennych lat uczył w gimnazjum żeńskiego na ul. Staszica oraz w II LO im. M. Kopernika, szkołach zawodowych, technikach. Pracował, jako naczelnik wydziału w Kuratorium i wicekurator.
Od 1958 r., po doktoracie (obronionym w 1962 r.), wykładał w szkolnictwie wyższym, zatrudniony był na stanowisku docenta w Wyższej Szkole Pedagogicznej.
Dr Leszek J. Malinowski, prócz pracy zawodowej przez wiele lat pracował społecznie: był założycielem i prezesem Zarządu Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Znicz”. Założycielem i prezesem Zarządu Oddziału Bydgoskiego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. W Światowym Zawiązku Żołnierzy AK, był założycielem i pierwszym prezesem środowiska Wileńsko-Nowogródzkiego w Bydgoszczy, przewodniczącym Komisji Historycznej Okręgu Wileńskiego, członkiem Komisji Historycznej Zarządu Głównego ŚZŻAK.
Równocześnie zainicjował dwumiesięcznika „Wileńskie Rozmaitości”, którego był redaktorem, zredagował 117 numerów czasopisma. Przy współpracy z dr. H. Dubowikiem, wydał 70 książek i 25 małych książeczek o Wilnie, Wileńszczyźnie, losach członków konspiracji i żołnierzy AK Okręgów Wileńskiego i Nowogródzkiego, opartych na dokumentach i relacjach świadków (m.in. „Wileńskie kiermasze”, „Łączniczki Okręgu Wileńsko-Nowogródzkiego Armii Krajowej”). Bardzo ważną pozycją są 4 tomy „Encyklopedii Ziemi Wileńskiej” oraz 40 numerów „Pamiętnika Okręgu Wileńskiego AK”, które zawierają biogramy i wspomnienia kombatantów. Należał do TMMB, gdzie był członkiem redakcji „Kroniki Bydgoskiej” – rocznika naukowego, wydawanego przez towarzystwo.
Jego działalność została zauważona i nagrodzona wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyże Kawalerski i Oficerski OOP, a w 2001 r. odznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki.
Zmarł 6 marca 2010 r.