Jankowski Szczepan (1900 – 1990)
organista, kompozytor i dyrygent
Urodził się 1 grudnia 1900 r. w Wudzyniu, koło Bydgoszczy. Jego ojciec był kowalem. W wieku dziecięcym mimo starań lekarzy stracił wzrok –powikłania po leczeniu odry. W czasie pobytu w Zakładzie dla Niewidomych w Bydgoszczy zwrócono uwagę na jego muzyczne zdolności. W 1915 r. rozpoczął naukę w Bydgoskim Konserwatorium Muzycznym, w latach 1926-1930 uczył się w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu, gdzie uzyskał dyplom organisty-wirtuoza. Od 1935 r. studiował w Akademiach Muzycznych w Lipsku i Monachium. W 1936 roku zdobył pierwszą nagrodę w Berlinie. Naukę miał kontynuować w Paryżu. Uzyskał w 1939 r. stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Niestety dalsze studia uniemożliwił wybuch II wojny światowej.
W 1921 roku rozpoczął pracę, jako drugi organista w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy. Od 1928 roku był samodzielnym organistą w tej parafii. Szybko zyskał uznanie wiernych i ówczesnego proboszcza, ks. Kazimierza Stepczyńskiego. W 1925 r. wraz z ks. Łuczakiem założył chór „Panien Różańcowych”. Od 1928 roku współpracował z chórem „Harmonia”. Przez cały okres międzywojenny kierował i dyrygował kościelnymi chórami.
W czasie wojny okupant niemiecki nie pozwalał na granie polskiej muzyki w kościołach. Wówczas parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa zasłynęła, jako enklawa polskości. Organista Jankowski podczas kościelnej posługi wplatał w muzykę kościelna „dowolne” fragmenty polskich pieśni patriotycznych, w tym „Mazurka Dąbrowskiego”. Natomiast w organach ukrywał teksty i nuty polskich kompozycji. Świątynia co niedziela wypełniała się wiernymi z różnych parafii, którzy przychodzili specjalnie po to, by posłuchać wirtuozerskiej gry ociemniałego organisty. Realizował się, jako kompozytor, spod jego ręki wyszło ponad sto trzydzieści utworów (pieśni i hymny) oraz cztery msze. Swoje kompozycje zapisywał nutami systemu Braille’a.
Po wojnie koncertował w Polsce i za granicą – propagując muzykę kościelną. Koncertował w Polskim Radio, w katedrze oliwskiej, Wrocławiu, Poznaniu, w Chełmnie i bydgoskiej Farze. Zasługi Jankowskiego nie ograniczały się tylko do koncertowania i grania podczas niedzielnych mszy. Grał do początku lat 80, do końca życia pozostał wierny organą kościoła pw. NSPJ przy pl. Piastowskim. Za rozpowszechnianie muzyki kościelnej papież Paweł VI w 1964 roku odznaczył go medalem „Pro Eccelesia et Pontifice”. Obok tak znaczącego wyróżniania znalazły się liczne dyplomy uznania i odznaczenia przyznane przez Prymasów Polski Stefana Wyszyńskiego i Józefa Glempa, Prezydenta Bydgoszczy. O tym legendarnym bydgoskim muzyku napisano 6 prac magisterskich. Sylwetkę Jankowskiego ukazał Jerzy Sulima-Kamiński w swojej powieści „Most królowej Jadwigi”.
Zmarł 1 kwietnia 1990 r.
W 2008 r. na ścianie kamienicy przy ul. Śniadeckich 55, w której mieszkał całe życie, została odsłonięta upamiętniająca go tablica. Ufundowało ją – przy finansowym wsparciu miasta, parafii i prywatnych darczyńców – Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. W 2010 r. Rada Miasta podjęła uchwałę o nadaniu imienia Sz. Jankowskiego jednej z ulic Pl. Piastowskiego.